پورت تاندربولت چیست؟

پورت‌های کناری لپ تاپ شما مهم هستند. آن‌ها به شما قدرت انجام دادن فعالیت‌های بسیاری را می‌دهند. همچنین سرعت انجام این فعالیت‌ها کاملاً به این پورت‌ها وابسته است.

در سال 2018، زمانی که شرکت اپل یک «مک بوک پرو» (MacBook Pro) با سبک جدیدی را معرفی کرد، تک تک پورت‌های دستگاه‌های قدیمی خود را حذف کرد و آن‌ها را تنها با «تاندربولت 3» (Thunderbolt 3) جایگزین کرد. بسیاری از سازندگان رایانه شخصی از این روش پیروی کردند. اکنون داشتن حداقل یک پورت USB-C یا تاندربولت 3 در یک دستگاه کاملاً طبیعی است.

تاندربولت 3 چیست؟

شرکت اینتل پلتفرم تاندربولت را در سال 2011 معرفی کرد، زمانی که USB 3.0 کاملاً و بین همگان محبوب بود و می‌توانست اطلاعات را با سرعت 5 گیگابایت بر ثانیه انتقال دهد. تاندربولت قادر بود اطلاعات را با دو برابر سرعت یعنی 10 گیگابایت در ثانیه منتقل کند. علاوه بر این، می‌توانست چندین نوع داده را انتقال دهد، نه فقط انتقال داده‌های سریالی به دستگاه‌های ذخیره سازی.

به عنوان مثال، تاندربولت می‌تواند داده‌های ویدئویی را به نمایشگرها انتقال دهد. همچنین می‌تواند دستگاه‌هایی مانند هارد دیسک را به رایانه و محتویات هار درایو را به نمایش بگذارد.

در حال حاضر USB4 در راه است که قابلیت‌های تاندربولت 3 را نیز دارا می‌باشد. به عبارت دیگر، تمام پورت‌های USB4.x می‌توانند سرعت و ویژگی‌هایی مشابه تاندربولت را ارائه دهند. تاندربولت 3 از همان طراحی کانکتور آشنای USB Type-C استفاده می‌کند. در واقع این کانکتور بیشتر برای سادگی استفاده می‌شود، اما دلایل دیگری نیز برای استفاده از آن وجود دارد.

نسخه‌های اولیه تاندربولت به یک رابط Mini DisplayPort متکی بودند و اپل تنها سازنده بزرگی بود که تاندربولت را پذیرفت. اما در آن زمان هیچ لپ تاپی از Mini DisplayPort استفاده نمی‌کرد و همچنان نیز از آن در لپ تاپ‌ها استفاده نمی‌شود؛ با ظهور USB-C و از بسیاری جهات جایگزین Mini DisplayPort شدن آن کاملاً منطقی است.

تاندربولت 3 از پروتکل DisplayPort نیز پشتیبانی می‌کند، بنابراین می‌توانید از یک کابل برای Daisy Chain (اتصال زنجیره‌ای دستگاه‌ها به یکدیگر با استفاده از کابل) استفاده کنید و چندین نمایشگر 4K را با فرکانس 60 هرتز هدایت کنید.

تاندربولت 3 سرعت اتصال تا 40 گیگابایت در ثانیه را امکان پذیر می‌کند، بنابراین سرعت نسل قبلی - USB 3.1 با سرعت 10 گیگابایت بر ثانیه و DisplayPort 1.2 - دو برابر می‌شود.

تاندربولت، همچنین سرعت USB تا 10 گیگابایت بر ثانیه را ارائه می‌دهد و می‌تواند تا دو صفحه نمایش 4K را به هم متصل کند و سیگنال‌های صوتی و تصویری را به طور هم‌زمان ارسال کند. به علاوه از DisplayPort 1.2، HDMI 2.0 و شبکه سریع 10GbE پشتیبانی می‌کند. و در نهایت، تاندربولت 3 با نسخه‌های قبلی نیز سازگار است (Backward Compatible).

پس USB-C چیست؟

در حقیقت USB Type-C (یا به اختصار USB-C) یک رابط فیزیکی USB است. این رابط جایگزین کانکتورهای Micro-USB است که قبلاً توسط اکثر تلفن‌های اندرویدی استفاده می‌شدند و در نهایت حتی جایگزین USB Type-A می‌شود، که کانکتور USB در مقیاس بزرگ‌تر است که احتمالاً همه با شنیدن نام «USB» به آن فکر می‌کنند. همچنین USB4 که بالاتر به آن اشاره شد نیز از رابط USB-C استفاده می‌کند.

نکته قابل توجه این است که USB Type-C یک رابط همه کاره سازگار با نسخه‌های قبلی و آینده دار است. در حالی که استاندارد این رابط لزوماً نشان دهنده افزایش سرعت نیست، اما می‌تواند داده‌ها را بسیار سریع‌تر، تا 40 گیگابایت بر ثانیه در USB4.0 انتقال دهد.

USB Type-C همچنین امکان شارژ طیف وسیع‌تری از دستگاه‌ها را فراهم می‌کند زیرا می‌تواند تا 100 وات انرژی را منتقل کند که برای شارژ بیشتر لپ تاپ‌ها و شارژ بسیار سریع گوشی‌های هوشمند کافی است. این بدان معناست که شما می‌توانید از یک کابل ساده با کانکتور USB Type-C برای انتقال سریع داده‌ها به دستگاه خود در حین شارژ استفاده کنید.

اما جالب‌ترین چیز در مورد USB-C این است که این کانکتور دو طرفه است، یعنی هیچ «طرف بالایی» وجود ندارد و شما می‌توانید کورکورانه آن را به داخل پورت دستگاه وارد کنید و این کانکتور به آرامی وارد پورت شده و شروع به کار می‌کند.

چرا با گذر زمان لپ تاپ‌های بیشتری از تاندربولت استفاده می‌کنند؟

سازندگان، تاندربولت را به دلیل ویژگی‌های آن - عمدتاً انتقال سریع داده برای ذخیره فایل‌های بزرگ - پذیرفته‌اند. این واقعیت که تاندربولت از کانکتور رایج USB-C نیز استفاده می‌کند یک امتیاز ویژه است.

می‌توانید از آن برای اتصال مک بوک یا رایانه شخصی خود به نمایشگرها، انتقال سریع داده‌ها بین رایانه‌ها و هارد دیسک‌ها، دستگاه‌های خارجی زنجیره‌ای (Daisy Chain) و شارژ کردن دستگاه خود استفاده کنید - همه این‌ها فقط با یک اتصال فیزیکی امکان پذیر است.

به یاد داشته باشید که همه پورت‌های USB Type-C از تاندربولت 3 پشتیبانی نمی‌کنند. در حالی که گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها ممکن است از این رابط استفاده کنند، لزوماً به این معنا نیست که آن سرعت و ویژگی‌های بالا در دسترس هستند.

پلتفرم تاندربولت در ابتدا فقط در دستگاه‌هایی با پردازنده‌های اینتل در دسترس بود، اما این موضوع بعد از مدتی تغییر کرد زیرا اینتل این فناوری را به عنوان بخشی از USB4 به اشتراک گذاشت. به همین دلیل است که، به عنوان مثال، محصولات M1 Mac شرکت اپل که از پردازنده‌های اینتل استفاده نمی‌کنند، از تاندربولت پشتیبانی می‌کنند.

بنابراین، در حالی که از نظر فنی می‌توانید هر دستگاه یا کابل USB Type-C را به درگاه تاندربولت 3 وصل کنید، ممکن است آن دستگاه از ویژگی‌های تاندربولت پشتیبانی نکند، و یک دستگاه جانبی تاندربولت 3 که به یک درگاه USB Type-C معمولی وصل شده است احتمالاً اصلاً کار نخواهد کرد.

تاندربولت 4 چیست؟

بله، این اتفاق اجتناب ناپذیر بود، تاندربولت 4 بر تاندربولت 3 پیروز شد. با این حال، «تاندربولت 4» (Thunderbolt 4) سرعت بالاتری را به شما ارائه نمی‌دهد - حداکثر سرعت آن همچنان 40 گیگابایت بر ثانیه است - و پورت اتصال USB Type-C همچنان سر جایش است.

پس تاندربولت 4 چه مزیت جدیدی نسبت به نسخه قبلی دارد؟ یک سری امکانات مفید.

اولین و شاید مهم‌ترین این مزیت‌ها، افزایش پشتیبانی از داده‌های ویدئویی است. تاندربولت 4 می‌تواند از یک مانیتور با رزولوشن 8K یا دو مانیتور 4K پشتیبانی کند - یعنی قابلیت آن دو برابر قابلیت تاندربولت 3 است. دومین مزیت، یک قابلیت «بیدار شدن از خواب» است که امکان شروع سریع عملکرد وسایل جانبی متصل را فراهم می‌کند.

سومین مزیت این است که در تاندربولت 4 سرعت داده PCIe دو برابر شده و به 32 گیگابایت بر ثانیه رسیده است. اگر مثلاً یک کارت گرافیک خارجی را به رایانه شخصی خود متصل کنید، این قابلیت برایتان مفید خواهد بود. در نهایت امنیت بیشتری در تاندربولت 4 وجود دارد - به خاطر سیستم حفاظتی VT-d که دسترسی مستقیم به حافظه را محدود می‌کند.

آیا تاندربولت 4 همان USB4 است؟

از آن جایی که کانکتور آن همان USB Type-C است، ظاهر آشنایی برایمان دارد، اما تاندربولت 4 تضمین می‌کند که شما یک USB4 با مشخصات بالا را دریافت می‌کنید.

دلیل آن این است که USB4 دارای لایه‌های مختلفی است؛ برای مثال، یک نسخه 20 گیگابایت در ثانیه‌ای وجود دارد، با وجود اینکه قادر به انتقال داده‌ها با سرعت 40 گیگابایت در ثانیه است. تاندربولت 4 تضمین می‌کند که حداکثر سرعت در دسترس شما قرار خواهد گرفت.

USB4 همچنین قابلیت استفاده از دو مانیتور 4K را تضمین نمی‌کند، در حالی که هیچ قابلیت اجباری بیدار شدن از خوابی نیز وجود ندارد - همه این موارد را با تاندربولت 4 دریافت می‌کنید.